คอลลาเจน : เกี่ยวข้องกับริ้วรอยและตีนกาอย่างไร? — ตอนที่ 1

คอลลาเจน : เกี่ยวข้องกับริ้วรอยและตีนกาอย่างไร? — ตอนที่ 1

       คอลลาเจนเป็นโปรตีนหลักชนิดหนึ่งที่พบได้ในเนื้อเยื่อของสัตว์ ซึ่งรวมกันแล้วคิดเป็น 25% ของน้ำหนักตัว โดยธรรมชาติแล้วจะเป็นเส้นใยตาข่ายที่ยึดเนื้อเยื่อต่างๆ ของอวัยวะเข้าด้วยกัน   เปรียบได้กับกาวเนื้อเยื่อที่ยึดกันเข้าเป็นรูปทรง
       ดังนั้นจึงพบได้ในเนื้อเยื่อทุกชนิดของร่างกาย และพบได้ทั้งในและภายนอกเซลล์   เป็นตัวที่ทำให้เกิดความแข็งแกร่งของเนื้อเยื่อ   ด้วยเหตุนี้จึงพบได้มากในพังผืด, กระดูกอ่อน, เอ็น, กระดูกและฟัน
       ที่ผิวหนัง คอลลาเจนจะเป็นตัวที่ทำให้ผิวมีความแข็งแรงและยืดหยุ่น   ดังนั้น ถ้าคอลลาเจนถูกทำลายจากสาเหตุอะไรก็ตาม ก็จะทำให้เกิดริ้วรอย ร่องลึกที่ผิวหนังได้
       ในทางการแพทย์ ได้มีการนำคอลลาเจนมาใช้กันอย่างแพร่หลายในทุกสาขา โดยเฉพาะทางด้านศัลยกรรมความงาม
       ผมมีประเด็นที่น่าสนใจจะชี้แนะดังนี้

1. การใช้คอลลาเจนเพื่อความสวยงาม อาจจะมีปฏิกิริยาแพ้ได้ และทำให้เกิดผื่นแดงเป็นเวลานาน ดังนั้นก่อนที่จะใช้ ควรทำการทดสอบการแพ้ก่อน
วิธีทดสอบการแพ้ ด้วยวิธีง่ายๆ คือ ให้ทาที่ผิวหนังบริเวณหลังใบหู หรือที่ผิวหนังด้านในของข้อพับแขน ถ้ามีรอยแดงหรือมีอาการคันเกิดขึ้นใน 24 ชม. แสดงว่าอาจจะแพ้ได้
2. คอลลาเจนที่ใช้ทางการแพทย์ ส่วนใหญ่ได้มาจากหนังวัวรุ่น (ที่ไม่มีปัญหาเรื่องเชื้อวัวบ้า) ซึ่งผู้ผลิตส่วนใหญ่จะใช้วัวจากประเทศที่ไม่มีการแพร่ระบาดของเชื้อวัวบ้า เช่น ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ เป็นต้น
3. หนังหมูก็มีการนำมาใช้ผลิตคอลลาเจนกันมาก เพื่อทดแทนปัญหาเรื่องความปลอดภัยจากเชื้อวัวบ้า โดยเฉพาะทำเป็นแผ่นชีตคอลลาเจน ที่ใช้ในการผ่าตัด
4. ปัญหาจากการใช้คอลลาเจนจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น วัว เป็นต้น ยังคงมีปัญหาเรื่องปฏิกิริยาการแพ้อยู่มาก จึงมีการเลี่ยงไปใช้คอลลาเจนที่ผลิตจากหนังปลาหรือไข่ของปลาเทราท์ ทำให้ราคาของคอลลาเจนสูงมากเมื่อเทียบกับคอลลาเจนจากหนังวัวหรือหมู (เช่น คอลลาเจนจากหนังวัวอยู่ที่ 400 - 2,000 บาท/ก.ก.   แต่ถ้าเป็นคอลลาเจนจากปลา ราคาอาจจะสูงถึงก.ก.ละ 20,000 บาท!)
5. การใช้คอลลาเจนจากสัตว์ (แม้จะได้จากปลา) ก็ยังคงมีปัญหาเรื่องแพ้ได้   ปัจจุบันมีการเลี่ยงมาใช้คอลลาเจนที่ได้จากพืช ทำให้ปัญหาเรื่องแพ้ลดน้อยลง แต่ก็มีราคาสูงเช่นกัน

คอลลาเจนมีกี่ชนิด?

       คอลลาเจนพบได้ทุกแห่งในร่างกาย   จากการศึกษาพบว่ามีทั้งสิ้น 28 ชนิด และกว่า 90% ของคอลลาเจนที่พบในร่างกาย เป็นชนิด 1, 2, 3 และ 4

• คอลลาเจน ชนิดที่ 1: พบมากที่กระดูก และช่วยในการซ่อมแซมผิว มีมากที่บริเวณแผลเป็น
• คอลลาเจน ชนิดที่ 2: พบมากที่กระดูกอ่อน
• คอลลาเจน ชนิดที่ 3: พบมากที่เส้นใยของอวัยวะกลวง เช่น เส้นเลือด หลอดอาหาร เป็นต้น
• คอลลาเจน ชนิดที่ 4: มีมากที่ผนังด้านล่างของเซลล์บุ (เซลล์บุพบที่ผิวของอวัยวะทุกชนิด)

       บทนี้ผมขอพูดถึงคอลลาเจนพอให้พวกคุณรู้จักคร่าวๆ เป็นแนวทาง   ยังมีประเด็นที่น่าสนใจอีกมาก ที่จะนำไปประยุกต์และอธิบายกลไกการทำงานของสารบางอย่างที่จะมีผลต่อการรักษาริ้วรอย ร่องผิวลึกได้ -- อย่าพลาดเป็นอันขาด -- เมื่อคุณเข้าใจวิธีการทำงานของคอลลาเจนได้ดีแล้ว   คุณก็สามารถนำความรู้นี้ไปช่วยลูกค้าของคุณได้