เรื่องของ SSTV

SSTV ย่อมาจากคำว่า Slow-scan television เป็นการส่งภาพผ่านวิทยุสื่อสาร โดยนักวิทยุสมัครเล่น ภาพที่รับได้จะเป็นภาพนิ่ง (static pictures) มีทั้งแบบสี และขาวดำ

SSTV (Slow-scan television) — A mode of operation in which ham radio operators exchange still pictures from their stations.

การส่งภาพของทีวีทั่วไปจะใช้ Bandwidth ตั้งแต่ 5-8 MHz ส่งภาพ 25 หรือ 30 ภาพต่อนาที แล้วแต่ระบบ แต่สำหรับ ระบบ SSTV แล้วใช้ Bandwidth แค่ 3 KHz เราอาจจะเรียกว่า narrowband television

เรามาเริ่มกันเลยดีกว่า อุปกรณ์ที่ใช้ในการ รับ - ส่ง SSTV

• คอมพิวเตอร์ + โปรแกรมสำหรับ SSTV เช่นโปรแกรม MMSSTV,MixW
• อุปกรณ์เชื่อมต่อ หรือว่า ชุด Interface
• วิทยุรับส่ง

สำหรับผมขอยกตัวอย่างวงจร ที่สร้างเอาไว้ใน บทความเรื่องของการส่งรหัสมอร์สด้วยคอมพิวเตอร์ มาใช้ เพื่อความสะดวก และเป็นวงจรที่ลงทุนน้อย แต่จะต้องเพิ่มเติมสาย Jack อีก 1 เส้น ใช้ต่อจากลำโพงของวิทยุ เข้าไปยัง ช่อง LINE - IN ของคอมพิวเตอร์ ซึ่งมีขายทั่วไป หรือจะต่อเองก็ได้ แล้วแต่ความสะดวก

วงจรเมื่อประกอบเสร็จแล้ว พร้อมใช้งาน


สาย Jack หูฟัง (ทั้งสองข้าง) ปลายด้านหนึ่งต่อเข้ากับช่องลำโพงภายนอกของวิทยุรับส่ง ปลายอีกด้าน ต่อกับช่อง LINE - IN ของคอมพิวเตอร์

ตัวอย่าง ช่องต่อสัญญาณ LINE IN (สีฟ้า) ด้านหลังเครื่องคอมพิวเตอร์

ตัวอย่าง ช่องต่อลำโพงภายนอก (SPK) และ ช่อง MIC ของวิทยุ Dragon SY-101
สำหรับตัวอย่างนี้จะใช้โปรแกรม MMSSTV ซึ่งสามารถไป Download ได้ที่นี่ MMSSTV111G.exe

เมื่อต่อสายสัญญาณต่าง ๆ ดังตัวอย่างเรียบร้อยแล้ว ก็ลองเปิดเสียงวิทยุ ให้สังเกตดูกราฟแสดงระดับสัญญาณจะวิ่งขึ้น - ลง ตามระดับเสียง

แต่ถ้ากราฟ ไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ แสดงว่ายังไม่มีสัญญาณเสียงเข้ามา

ต้องไปตั้งค่าเสียงใหม่ โดยสามารถเข้าไปอ่านได้ที่นี่ การตั้งค่า Sound Card สำหรับเล่นโหมด Digital

ในการรับสัญญาณให้ตั้งโหมดในการรับเป็น Auto ไว้ก่อน เวลาสัญญาณ SSTV เข้ามาโปรแกรมจะเลือกโหมดการรับให้เอง

ถ้าหากรับภาพได้ แต่สัญญาณออกมาผิดเพี้ยนเหมือนกับรูปข้างบนให้ลองไปปรับ Sync

เลือก Sync สังเกตว่าเส้นแถบขาว ๆ จะเอียง ให้ไปคลิกที่รูปหน้าคน สีเหลือง สังเกตว่าแถบสีขาวจะตรงขึ้น จากนั้นก็ไปดูภาพในหน้าของ RX

การส่งสัญญาณ SSTV

สำหรับการส่งสัญญาณ SSTV เราจำเป็นต้องไปตั้งค่าการเชื่อมต่อระหว่าง คอมพิวเตอร์ และวิทยุเสียก่อน โดยไปที่ Option เลือก Setup MMSSTV

เมื่อเข้าไปที่หน้าต่างของ Setup MMSSTV ให้ไปที่หมวดของ TX แล้วเลือก COM Port ที่ต่ออยู่ ในตัวอย่างใช้ COM1

CWID เป็นหมวดการส่ง สัญญาณรหัสมอร์ส ไปหลังจากส่งภาพเสร็จ

• Off ปิดการใช้งาน CWID
• CW เปิดการใช้งาน CWID
• MMV เปิดการใช้งาน CWID แต่จะส่งไฟล์เสียง MMV แทน
• Fast/Slow slider สำหรับ กำหนดความเร็วในการส่ง รหัสมอร์ส CWID

การส่ง SSTV สามารถเลือกโหมดการส่งได้หลายโหมด แต่ที่นิยมใช้คือ Scottie 2 การเลือกโหมดในบางครั้งต้องเลือกแบบกลาง ๆ หมายถึง บางครั้งผู้รับอาจจะใช้โปรแกรมอื่น ๆ ในการรับ เช่น โปรแกรม MixW 2.18 ซึ่งอาจจะไม่มีบางโหมดที่โปรแกรม MMSSTV มี ทำให้ไม่สามารถรับภาพที่เราส่งไปได้ นอกจากนี้แต่ละโหมด มีความละเอียด ขนาดของภาพ และเวลาในการส่งไม่เท่ากัน สามารถดูตัวอย่างแต่ละโหมดได้ที่นี่

ความถี่สำหรับ SSTV ในย่าน HF

• 3.845 MHz
• 7.171 MHz
• 14.230 MHz,14.233 MHz
• 21.340 MHz
• 28.680 MHz

ตัวอย่างภาพที่รับได้

Prefix ของประเทศต่าง ๆ

• BAA-BZZ China
• JAA-JSZ Japan
• UAA-UIZ Russian Federation
• VHA-VNZ Australia 
• 2E England (Novices)
• 9MA-9MZ Malaysia